اگر آخرین فرزند شما بزرگ شده و قصد ترک خانه و مستقل شدن را دارد (ادامه تحصیل، ازدواج و…)، به عنوان یک والد و یک زوج ممکن است بعد از ترک منزل با احساسات و هیجانات متفاوتی روبرو شوید. این همان چیزی است که ما از آن به عنوان “سندروم آشیانه خالی” صحبت می کنیم. 

اما سندروم آشیانه خالی دقیقا به چه معناست؟

در همین ابتدا لازم است بگوییم که سندروم آشیانه خالی یک اختلال و یا یک تشخیص بالینی است. سندروم آشیانه خالی پدیده ای است که در آن والدین هنگام ترک آخرین فرزند، احساس غم،اندوه و فقدان میکنند. اگر چه ممکن است مشتاقانه فرزند خود را به استقلال داشتن تشویق کنند،اما در عین حال این موضوع میتواند تجربه ای دردناک برای آنها باشد و آنها را با احساسات ناخوشایندی روبرو کند.

نشانههای سندروم آشیانه خالی 

از دست دادن هدف و معنا در زندگی 

روزهای شما به عنوان یک مادر یا پدر تاکنون پر از فعالیت هایی مانند ثبت نام کلاسهای ورزشی، جلسات اولیا و مربیان، کمک به حل مسائل درسی، جشن تولدها و برنامه ریزی مالی برای آینده فرزندتان بوده است. اکنون، بدون آن همه شلوغی و هیاهو شاید ندانید باید با زندگی خود چه کنید. با وجود دوستان، خانواده،شغل و سایر فعالیت ها ممکن است در روزهای زندگی خود کمی خالی بودن احساس کنید.

ناامیدی از احساس عدم کنترل

در طول سالهای متمادی، این شما بودید که کنترل و مدیریت برنامه ریزی زندگی فرزندتان را بر عهده داشتید، اما حالا دیگر این طور نیست. دیگر نمی دانید فرزندتان دقیقا مشغول انجام چه کاری است.عدم کنترل برنامه های فرزند مثل زمان کلاس رفتن، محل کار، ملاقات با دوستان و… می تواند در بسیاری از والدین احساس ناامیدی و ناکامی ایجاد کند. همچنین این عدم اطلاع از برنامه ها ممکن است باعث شود احساس کنید کنار گذاشته شده اید.

پریشانی هیجانی 

اگر در حالی که مشغول آشپزی هستید و یا در حین رانندگی، اشک هایتان سرازیر می شود اصلا اتفاق عجیب و غریبی نیست. زندگی شما در حال حاضر به طرز باورنکردنی احساسی است و طبیعی است که در مواجهه با اتفاقات کوچک واکنش های زیادی نشان دهید. آشیانه خالی ممکن است هیجانات مختلفی در شما ایجاد کند؛ شاید از این که فرزندتان بزرگ شده و دیگر در خانه نیست عصبانی باشید، از وضعیت و شرایط ازدواج و ارتباط خود ناراضی باشید، از اینکه فکر می کنید پیرتر میشوید احساس ترس داشته باشید، و از اینکه در جایی که باید باشید نیستید احساس ناامیدی کنید. این هیجانات در این مرحله طبیعی هستند.

استرس زناشویی 

در روند تربیت فرزند، بسیاری از زوج ها کار کردن بر روی مسائل زناشویی را کنار می گذارند، زندگی آنها حول محور کودک می چرخد و تمام تمرکز خود را بر تربیت او می گذارند. اگر سال ها در غفلت از زندگی زناشویی خود زندگی کرده اید، ممکن است بعد از رفتن بچه ها، مشکلات و چالش های رابطه دوباره توجه شما را به خود جلب کنند و برای شما پررنگ شود. اگر جزو زوج هایی بودید که همیشه صحبت ها حول محور  ثبت نام کودک در کلاس های مختلف، برگزاری مهمانی برای او و…  بوده است، ممکن است حالا ندانید به عنوان یک زوج بدون فرزندان باید چه کنید و حتی شناخت دوباره یکدیگر در این مقطع برایتان مساله باشد.

اضطراب در مورد فرزندان

چه فرزندتان به دانشگاه رفته باشد و چه تصمیم گرفته باشد مستقل زندگی کند، طبیعی است که پس از ترک منزل نگران نحوه زندگی او باشید، اما آن چه طبیعی نیست این است که شما به صورت مداوم در مورد این موضوع نگرانی داشته باشید. 

چگونه اثرات منفی “سندروم آشیانه خالی” را کاهش دهیم؟

برنامه  جدیدی برای زندگی خود بریزید

بسیاری از والدین که در طول سال ها بخش عمده ای از وقت خود را صرف فکر کردن و درگیر بودن با برنامه های زندگی فرزند خود کرده اند، خالی شدن آشیانه می تواند برایشان بحرانی باشد. اما باور داشته باشید که زندگی ادامه دارد و این مرحله ی جدیدی از زندگی است که می تواند جذابیت های خود را داشته باشد. برنامه ای جدید برای زندگی خود طراحی کنید، شاید  وقت آن رسیده باشد که کمی بیشتر خود را محور قرار دهید، چه کاری بوده که مدت ها دوست داشته اید انجام دهید اما همیشه از اینکه زمان کافی برای آن نداشته اید گلایه می کردید؟ همین کار را شروع کنید و روزهای زندگی خود را پربار کنید. کلاس ها، دوره ها، سفرها و… می تواند حتی شرایط خوبی را فراهم کند تا با افراد همسن خود که دغدغه های مشابه شما را دارند ارتباط بیش تری بگیرید.

برای ارتباط با فرزند یا فرزندان خود برنامه جدیدی بچینید

فرزند شما زندگی مستقلی را شروع کرده و طبیعی است که نمی توانید مانند قبل و به همان میزان با او در ارتباط باشید. بسیاری از والدین از ترس تنها شدن و جدا ماندن، تلاش می کنند مانند سابق با فرزند خود ارتباط داشته باشند؛ در حالی که این موضوع میتواند آسیب هایی را به دنبال داشته باشد؛ ممکن است این موضوع باعث شود فرزند شما حس کند بیش از اندازه به او چسبیده اید و یا مدام او را کنترل می کنید. به عنوان یک والد باید به این پذیرش برسید که فرزند شما زندگی جدیدی را آغاز کرده و مناسبات و روابط شما هم به طبع آن تغییر کرده است. پس برنامه جدیدی برای ارتباط متعادل با او بچینید، حتی می توانید با خود او صحبت کنید تا به یک توافق دوطرفه برسید و مرزهای سالم را حفظ کنید. 

بخش رمانتیک زندگی خود را احیا کنید

اگر چه مبارزه با غم و اندوه ناشی از آشیانه ی خالی میتواند چالش برانگیز باشد، اما در عین حال می تواند فرصت مناسبی باشد که بتوانید بخش عاشقانه ی زندگی خود را رشد دهید. این فرصتی است که شما بعد از سالها می توانید دو نفره زندگی کنید و بیش از پیش روی زندگی خود با همسرتان تمرکز کنید. سفرها و شب نشینی های دو نفره، ورزش و فعالیت، آشپزی کردن و… فرصت های جذابی است تا بتوانید سال های اول ازدواج خود را دوباره تکرار کنید.

از حمایت دیگران بهره مند شوید

در این دوران مهم است که بتوانید از نزدیکان خود بخواهید تا به حرفهای شما گوش کنند و در کنار شما باشند. حتی اگر احساس کردید غم، اندوه و احساس پوچی ناشی از آشیانه ی خالی طولانی شده و در روند زندگیتان خلل ایجاد کرده است میتوانید از یک مشاور کمک بگیرید.