شاید در نگاه اول، برقراری ارتباط با فردی که مبتلا به آلزایمر است سخت و دشوار به نظر بیاید؛ اما با به کارگیری استراتژی های خاص می توان فاصله بین شما و عزیزتان به حداقل برسانید و رابطه ای موثر بین شما و سالمندتان ایجاد شود.

در این مطلب تلاش کردیم نکاتی که می تواند به بهبود گفت و گو و ارتباط شما با فرد مبتلا به آلزایمر کمک کند را گردآوری کنیم. توجه داشته باشید که تجربه هر فرد از زوال عقل تا حدی منحصربفرد است؛ بنابراین ممکن است تمام نکاتی که در این مقاله به آن پرداخته شده است برای شما مفید نباشد. از نکاتی که فکر می کنید می تواند ارتباط شما را بهبود ببخشد استفاده کنید.

عوامل پرت کننده حواس را به حداقل برسانید

سعی کنید مکانی آرام و راحت برای صحبت با فرد مبتلا به آلزایمر پیدا کنید. اگر تلویزیون یا وسیله ای مشابه در منزل روشن است آن را خاموش کنید. اگر در کافه، رستوران و یا مکان پر سروصدا هستید، سعی کنید یک صندلی راحت یا یک مکان آرام و دور از شلوغی را برای گفت و گو بیابید.

صبور باشید

بسیار مهم است که به عزیز خود فرصت دهید تا بتواند به آرامی حرف های شما را پردازش کند. اگر سوالی پرسیدید، صبورانه منتظر پاسخ بمانید و از ایجاد حس عجله در فرد جلوگیری کنید. در حالی که عزیز شما در حال فکر کردن است، با یک سکوت، فضا را دلپذیر کنید.

اسم طرف مقابلتان را صدا بزنید

شناسایی خود و دیگران براساس نام و نه براساس رابطه (همسر، پدر و…) مفید است. پس در گفت و گو با فرد مبتلا به آلزایمر، حتما تلاش کنید که اسم او را به زبان بیاورید. مثلا به جای “سلام مامان” بگویید “سلام، منم مریم” یا “این مریمه، دخترت”

در هر زمان تنها درباره یک موضوع صحبت کنید

برای بسیاری از افرادی که درگیر آلزایمر هستند، نگه داری چند موضوع در ذهن ممکن است بسیار دشوار باشد. اگر فهم آنچه که می گویید برای طرف مقابلتون دشوار بود، آنچه را که قصد بیان آن را دارید به قطعات کوچک تر و قابل فهم تر تقسیم کنید.

با صدای بلند صحبت نکنید

همه افراد مبتلا به زوال عقل، مشکل شنوایی ندارند. بنابراین صحبت با صدای بلند ممکن است به آن ها این حس را بدهد که بر سر او داد می زنید.بنابراین مکالمه را با یک تن صدای مشخص و متوسط آغاز کنید. اگر طرف مقابل شما پاسخ نداد و یا متوجه شدید شنوایی او دچار مشکل شده است، کمی تن صدای خود را بالا ببرید.

سوالات ساده و قابل جواب دادن بپرسید

در هر زمان تنها یک سوال بپرسید. بهترین نوع سوالات برای این گروه از افراد، سوالاتی است که جواب “بله” یا “خیر” داشته باشند. تا حد امکان از پرسیدن سوالات باز (سوالاتی که نیاز به توضیح دارند) و یا دادن گزینه های متعدد به فرد پرهیز کنید. مثلا به جای پرسیدن سوال “دوست داری کدوم پیراهنت رو بپوشی؟” بپرسید: “دوست داری پیراهن سفیدت رو بپوشی یا آبی رو؟”. حتی بهتر است گزینه ها را به او نشان دهید (در این مثال مثلا پیراهن آبی و سفید را به او نشان دهید). نشانه های بصری به روشن شدن سوال شما کمک می کند و فرد را به سمت پاسخ هدایت می کند.

طرف مقابل را کودک فرض نکنید

یکی از اشتباهاتی که بسیاری از افرادی که عزیز مبتلا به آلزایمر دارند مرتکب می شوند این است که با لحن کودکانه با سالمند صحبت می کنند. تابحال دیده اید که والدین چگونه با کودک صحبت می کنند؟ لحن صدای خود را تغییر می دهند و یا صورت خود را به صورت کودک نزدیک می کنند. این نوع برقراری ارتباط گرچه ممکن است برای کودکان مناسب باشد، اما برای برقراری ارتباط با بزرگسالان مناسب نیست. فارغ از اینکه میزان زوال عقل سالمند تا چه اندزه پیشرفت کرده و تا چه اندازه از جملات شما درک دارد، مهم است که با آن ها مودبانه ارتباط برقرار و از لحنی محترمانه استفاده کنید.

به هیچ عنوان صحبت سالمند را قطع نکنید

تا جای ممکن سعی کنید حرف سالمند را قطع نکنید. حتی اگر قصد دارید به او در پیدا کردن کلمه مناسب کمک کنید، چرا که این کار ممکن است قطع الگوی ارتباطی شما شود. اگر فرد مبتلا به زوال عقل در یافتن کلمه مناسب یا اتمام جمله مشکل دارد، از او بخواهید که آن را به شکل دیگری توضیح دهد. به دقت گوش کنید و به دنبال سرنخ باشید. اگر فرد نمی تواند کلمه مناسب برای یک شی خاص را پیدا کند، از او بخواهید که به جای گفتن کلمه خاص، آن را توصیف کند.

استفاده از  ضرب المثل و یا عبارات کنایی را به حداقل برسانید

با پیشرفت نشانه های زوال عقل، درک کنایه ها و ضرب المثل ها برای فرد مبتلا به آلزایمر بسیار دشوار می شود. بنابراین زمانی که شما از این نوع جملات در گفتگوی خود استفاده می کنید م فرد مقابل را دچار سردرگمی می کنید. مثلا ممکن است  وقتی به او می گویید ” آب ریخته دیگه جمع شدنی نیست” ، سالمند شما به دنبال جایی بگردد که آب ریخته است. پس تا حد امکان، واضح و بدون کنایه صحبت کنید.

از نشانه های غیرکلامی استفاده کنید

واقعیت این است که کلمات، تنها راه قدرتمند برای انتقال مطالب نیستند. اقدامات و اعمال شما در حین صحبت تا حد زیادی در پیشبرد مکالمه با فرد مبتلا به زوال عقل موثر هستند. سعی کنید از این نشانه های غیرکلامی در مکالمات خود با عزیز مبتلا به آلزایمر استفاده کنید:

• حفظ ارتباط چشمی
• لبخند زدن
• گرفتن دست ها
• نشستن آرام و حضور در لحظه

سخن آخر

برقراری ارتباط موثر با عزیزان مبتلا به آلزایمر نیازمند صبوری، مداومت و همدلی بالا است. چنانچه برای بهبود این ارتباط نیاز به راهنمایی داشتید، مرکز ما با در اختیار قرار دادن مراقبین مجرب در زمینه بیماری آلزایمر می تواند به شما کمک کند.